Spór zbiorowy w pigułce

Dla przypomnienia spór zbiorowy dzieli się na 3 etapy: rokowania, mediacja, strajk (ewentualnie warunkowo poprzedzony postępowaniem arbitrażowym). Należy podkreślić, że pracodawca na początku sporu zbiorowego ma obowiązek poinformować o zaistniałym sporze okręgowego inspektora pracy. Ponadto powinien podjąć ze związkiem rokowania w celu rozwiązania sporu. I na tym etapie jest obecnie prowadzony przez ZZP ZUS spór zbiorowy z Pracodawcą.

Obecnie Związek Zawodowy Pracowników ZUS złożył do Pracodawcy jednostronny protokół rozbieżności z rokowań prowadzonego sporu zbiorowego.

W ostatnim czasie docierają do nas niepokojące sygnały dotyczące działań jednej z organizacji działającej w ZUS. W związku z tym ponownie wyjaśniamy wszystkim zainteresowanym, że organizacje związkowe są niezależne w swej działalności i prowadzą spory zbiorowe odrębnie. Spór zbiorowy, rządzi się prawem zapisanym w ustawie o rozwiazywaniu sporów zbiorowych, które każdy związek wstępujący w spór musi przestrzegać pod rygorem odpowiedzialności.

I. Faza rokowań

W pierwszej fazie strony sporu prowadzÄ… rozmowy majÄ…ce na celu doprecyzowania żądaÅ„ i ustalenie, czy w fazie rokowaÅ„ bÄ™dzie możliwe zawarcie porozumienia. W przypadku powodzenia tych negocjacji rokowania koÅ„czÄ… siÄ™ podpisaniem przez strony porozumienia koÅ„czÄ…cego spór zbiorowy. W przypadku, gdy zwiÄ…zek nie dojdzie do porozumienia z pracodawcÄ…, etap rokowaÅ„ koÅ„czy siÄ™ sformuÅ‚owaniem tzw. protokoÅ‚u rozbieżnoÅ›ci i strony sporu przechodzÄ… do nastÄ™pnego etapu – czyli mediacji

II. Faza mediacji

Jeżeli strona, która wszczęła spór, podtrzymuje zgłoszone żądania, spór ten prowadzony jest przez strony z udziałem osoby dającej gwarancję bezstronności, czyli z mediatorem. Mediatora ustalają wspólnie strony sporu zbiorowego. Jeżeli związek i pracodawca nie są w stanie ustalić wspólnie osoby mediatora, jedna ze stron sporu powinna zawnioskować do Ministra Pracy i Polityki Społecznej o wyznaczenie mediatora z listy oficjalnych mediatorów. Mediator ma przede wszystkim pomóc w osiągnieciu porozumienia. Jeśli jednak nie da się go osiągnąć, to ponownie podpisywany jest protokół rozbieżności.

Istotne jest to, że jeżeli przebieg postępowania mediacyjnego uzasadnia ocenę, że nie doprowadzi ono do rozwiązania sporu przed upływem terminów ustawowych, organizacja związkowa, która wszczęła spór, może zorganizować jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny strajk ostrzegawczy.

Postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia kończącego spór, a w razie nieosiągnięcia porozumienia – sporządzeniem protokołu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Warte podkreślenia jest to, że tych czynności dokonuje się przy udziale mediatora; a więc na dokumentach konieczny jest również jego podpis (i można, ale nie ma takiego obowiązku, przejść do etapu arbitrażu – Arbitraż polega na rozpoznaniu sporu zakładowego przez kolegium arbitrażu społecznego przy sądzie wojewódzkim, natomiast sporu wielozakładowego przez Kolegium Arbitrażu Społecznego przy Sądzie Najwyższym. Kolegium po rozpoznaniu sporu wydaje orzeczenie, które jest wiążące dla stron.).

III. Faza strajku

Jeżeli wcześniejsze fazy sporu zbiorowego nie doprowadziły do jego pozytywnego zakończenia, związek może przejść do ostatecznego etapu, czyli strajku. Strajk jest ostatecznym środkiem rozwiązania sporu zbiorowego i może być ogłoszony dopiero po bezskutecznym przeprowadzeniu rokowań i mediacji. Strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy. Przed rozpoczęciem strajku związek ma obowiązek przeprowadzić referendum. Strajk ogłasza organizacja związkowa po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, jeżeli w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50% pracowników zakładu pracy. Ponadto ogłoszenie strajku powinno nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem.

Zatem strajk określany jest jako ostateczny etap rozwiązania sporu zbiorowego. Aby był on legalny, musi zostać przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Strajk nabiera legalnego charakteru w momencie, kiedy zakończą się niepowodzeniem próby dojścia do kompromisu za pomocą rokowań lub mediacji. Procesy te muszą zostać zaprotokołowane, a pod wynikłymi rozbieżnościami konieczne jest złożenie podpisów przez obie ze stron. Co więcej, protokół kończący postępowanie mediacyjne musi zostać podpisany w obecności mediatora.

Powstrzymywanie się przez pracownika od wykonywania pracy w czasie strajku nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych, nie zachowuje on jednak prawa do wynagrodzenia za okres strajku. Natomiast w przypadku podjęcia działań innych niż określone w ustawie o rozwiązywaniu sporu zbiorowych stanowić będzie podstawę do zarzutu nielegalności strajku, co wiąże się z pewnymi konsekwencjami.

A negatywnymi konsekwencjami wzięcia udziału w nielegalnym strajku to m.in.:

• utrata wynagrodzenia za dni strajkowe,
• dni strajkowe nie zostaną wliczone do czasu pracy,
• odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne zostaje zawieszone,
• możliwość utraty premii,
• może być przyczyną dyscyplinarnego zwolnienia pracownika.

Mając na uwadze powyższe Związek Zawodowy Pracowników ZUS apeluje o rozwagę w podejmowanych działaniach. Wierzymy w mądrość naszych członków, którzy nie dadzą sobą manipulować, wykorzystując platformy społecznościowe.

Zarząd Główny Związku Zawodowego Pracowników ZUS posiada wystarczającą determinację i zapewnia, że podejmuje wszelkie działania mające na celu poprawę warunków pracy i płacy pracowników Zakładu, w ramach i zgodnie z obowiązującym prawem. Wszystko w swoim czasie!

Związek Zawodowy Pracowników ZUS nie bierze odpowiedzialności ze konsekwencje różnych indywidualnych akcji czy działań niezgodnych z prawem.